Jaką płytę grzewczą kupić?
Jednym z podstawowych elementów każdej kuchni jest płyta grzewcza, która służy do gotowania lub podgrzewania potraw. W zasadzie różnica między nimi sprowadza się do sposobu generowania ciepła (rodzaj zasilania). Jednak możemy też podzielić płyty ze względu na materiał z jakiego są wykonane.
Spis treści
Płyty elektryczne
Zasilane są za pomocą prądu elektrycznego. Ciepło wytwarzane jest tutaj albo przez grzałkę, albo dzięki zjawisku indukcji elektromagnetycznej.
Rodzaje płyt elektrycznych
Wyróżniamy 3, a w zasadzie to 4 rodzaje płyt elektrycznych:
- Żeliwne
- Ceramiczne
- Witroceramiczne
- Indukcyjne
Żeliwne
Najtańsze w zakupie, ale jednocześnie najdroższe w eksploatacji. Mają długi czas nagrzewania. Trudno się też je czyści – ze względu na wystające nad powierzchnię elementy grzewcze.
Żeliwna płyta elektryczna - Amica PE0720/PG4ES11S
- Najważniejsze zalety:
- Niskie ceny - od 200 zł
- Najważniejsze wady:
- Wysokie koszty eksploatacji - długo się nagrzewa
- Brak możliwości szybkiej zmiany temperatury
- Trudno się czyści - wystające powierzchnie grzewcze
- Płyta się nagrzewa - możliwe poparzenie
Na rynku istnieje tylko kilka modeli tego typu. Ich ceny zaczynają się od około 200 za płytę dwupalnikową, lub około 350 zł za czteropalnikową. Dostępne są w szerokościach od 29 do 60 cm.
Ceramiczne
Za wytworzenie temperatury odpowiadają tutaj grzałki elektryczne. Płyty ceramiczne mogą posiadać od 1 do 5, a czasami nawet 6 pól grzewczych. Popularne są też opcje z rozszerzeniami, np. 4 miejsca grzewcze + 2 rozszerzenia.
Ceramiczna płyta elektryczna - Bosch PKN675N14D
- Najważniejsze zalety:
- Łatwo się czyszczą - żadne elementy nie wystają powyżej płyty
- Niższe koszty eksploatacji niż w przypadku płyt żeliwnych - sprawność na poziomie około 60%
- Odporne na uszkodzenia
- Wiele dodatkowych funkcji
- Najważniejsze wady:
- Płyta się nagrzewa - możliwe poparzenie
Płyty ceramiczne nagrzewają się zdecydowanie szybciej niż żeliwne są też tańsze w eksploatacji, a także łatwiej się je czyści – pola grzewcze nie wystają ponad powierzchnię płyty. Zalety te wpływają jednak na wyższą ceną. Za wariant z dwoma miejscami grzewczymi musimy zapłacić przynajmniej 400 zł. Natomiast za cztery miejsca grzewcze przynajmniej 550 zł. Płyty tego typu dostępne są w szerokościach od 28 – 95 cm. Jednak standardowe, i tych płyt ceramicznych jest najwięcej, to: 30, 56, 58, 59 oraz 60 cm.
W przypadku płyt ceramicznych warto także zwrócić uwagę na rodzaj pól grzewczych. grzewczej:
- Standardowe
- Szybkogrzejne (ang. HighSpeed lub Hi-light, booster) - cała moc urządzenia kierowana jest w jedno miejsce (określone pole grzewcza). Pochłaniana jest przy tym większa ilość energii elektrycznej, jednak zauważalnie skraca się czas pracy
- Halogenowe - pracuje z mocą dwukrotnie większą niż standardowo
Płyty ceramiczne są ciepłe jeszcze przez pewien czas od zakończenia ich pracy.
Witroceramiczne
Jest to w zasadzie płyta ceramiczna, jednak zastosowane w niej materiały sprawiają, że jest szczególnie odporna na wszelkiego rodzaju uszkodzenia mechaniczne.
Indukcyjne
Najpopularniejsze płyty grzewcze w ostatnim czasie. Ich ceny nie są już tak odstraszające jak kiedyś. Zapewniają niskie koszty eksploatacji - sprawność energetyczna na poziomie 90% (dla porównania gazowe, to około 50%, a elektryczne ceramiczne – 60%) oraz są stosunkowo bezpieczne w użytkowaniu.
W jaki sposób urządzenia te działają? Pod powierzchnią płyty umieszczone są cewki, które wytwarzają pole magnetyczne. Jeżeli w pobliżu takiej cewki umieści się naczynie wykonane z odpowiedniego materiału (o tym poniżej), to na jego dnie powstaną prądy wirowe, które nagrzewają naczynie.
Co istotne, powierzchnia płyty indukcyjnej nie nagrzewa się. Dlaczego? Ponieważ nagrzać się mogą jedynie metale ferromagnetyczny, czyli pisząc kolokwialnie te, które przyciąga magnes.
Ma to jednak swoje słabe strony, ponieważ możemy używać jedynie garnków: stalowych lub żeliwnych. Niektóre garnki wykonane z aluminium lub stali nierdzewnej także mogą być wykorzystywane w płytach indukcyjnych – musi to być jednak wyraźnie naznaczone!
Wśród garnków nie pasujących do płyt indukcyjnych wymienia się: ceramiczne, szklane, miedziane, lub wykonane z brązu. Nie można także korzystać z naczyń o dnie wypukłym lub takim, które posiada na spodzie nóżki. Należy też zwrócić uwagę na minimalne wymiary garnków – podane są przez producenta płyty.
Płyta indukcyjna - Mastercook I3D4 R
- Najważniejsze zalety:
- Możliwość szybkiej zmiany temperatury
- Płyta się nie nagrzewa - prądy wirowe powstają jedynie na dnie naczyń ferromagnetycznych
- Niskie koszty eksploatacji - mniejsze zużycie prądu niż w przypadku kuchenki ceramicznej
- Szybsze gotowanie niż na płycie ceramicznej
- Wysoka sprawność energetyczna - 95% energii cieplnej podgrzewa potrawy, a tylko 5% jest tracone.
- Najważniejsze wady:
- Stosunkowo wysokie ceny - nie są one jednak już tak znaczące jak jeszcze 1 – 3 lata temu
- Nie dla ludzi z rozrusznikiem serca - wytwarzane jest pole magnetyczne
Płyty indukcyjne mogą przyjmować różną wielkość, co w praktyce oznacza różną ilość pól grzewczych. Ich liczba może wynosić od 1 do nawet 6, przy czym wariant z jednym oraz dwoma polami posiada zwykle poszerzenia, które umożliwiają korzystanie z garnków o specyficznych kształtach, np. podłużne.
Nie ulega wątpliwości, że tego rodzaju płyty są najdroższym rozwiązaniem. Za płytę z dwoma polami grzewczymi musimy zapłacić przynajmniej 500 – 600 zł. Cztery miejsca grzewcze, to wydatek około 750 zł.
W przypadku płyt indukcyjnych możemy zaobserwować bardzo dużą rozpiętość jeżeli chodzi o szerokość, która może przyjmować wartości od 28 do nawet 100 cm. Jednak najbardziej popularne są szerokości: 30, 58, 59, 60 oraz 90 cm.
Sposób sterowania oraz czujniki
Kuchenki elektryczne mogą być sterowana na dwa sposoby:
- Niezależnie
- W połączeniu z piekarnikiem
Sterowanie niezależne jest bardziej mobilne. Poszczególne opcje znajdują się na samej płycie. Drugi wariant wymaga bliskiego sąsiedztwa piekarnika, bo właśnie tam znajdują się wszystkie przełączniki.
Znaczna część kuchenek elektrycznych, zwłaszcza tych droższych, sterowana jest poprzez dotyk – sterowanie sensoryczne (dotykowe). W tańszych modelach mamy do czynienia z pokrętłami.
Warto jeszcze wspomnieć o pewnej praktycznej funkcji, a mianowicie o automatycznym włączaniu odpowiedniego pola grzewczego, gdy umieścimy na nim garnek, lub jego wyłączaniu, gdy go zdejmiemy z płyty. Za tą funkcjonalność odpowiada czujnik obecności naczynia.
W niektórych kuchenkach istnieje tzw. czujniki autofocus. Dzięki niemu powierzchnia pola grzewczego będzie dostosowana do wielkości garnka, który ustawimy.
Pola grzewcze
W kuchenkach tradycyjnych (gazowych) przywykliśmy do okrągłych palników. W przypadku kuchenek elektrycznych kształt pól grzewczych wcale taki być nie musi i często nie jest. Spotykane są pola o kształcie kwadratowym, prostokątnym, lub owalnym. Wszystko to ma na celu dostosowanie powierzchni grzewczej do kształtu samym naczyń. Co ciekawe niektóre modele nie mają ściśle określonych pól grzewczych. W praktyce oznacza to, że możemy stosować garnki ograniczone jedynie wielkością samej płyty – wielkość pola grzewczego zostanie automatycznie dostosowana.
Poprawa bezpieczeństwa
Zasilanie płyt za pomocą energią elektryczną uważane jest za stosunkowo bezpieczne. Niemniej jednak producenci stosują wiele dodatkowych zabezpieczeń, które mają chronić nas przed zagrożeniami, które w większości przypadków wynikają raczej z niefrasobliwości użytkującego niż niewłaściwego działania samego urządzenia.
- Wyłącznik bezpieczeństwa - jeżeli płyta nie zostanie wyłączona w określonym czasie (wcześniej zdefiniowanym, np. 2 godz.), to wyłączy się sama
- Ochrona przed dziećmi - mechanizm ten jest implementowany w różnej formie, w zależności od konkretnego producenta. Jednak jego cel jest jeden – zabezpieczyć urządzenie przed jego przypadkowym uruchomieniem.
- Wskaźnik ciepła resztkowego - jak już wspomniano wyżej, płyty ceramiczne pozostają ciepłe jeszcze przez pewien czas od zakończenia pracy. Dlatego w płytach montuje się specjalne diody, które o tym informują (zwykle świecą się, gdy temperatura przekracza 50ºC), dzięki czemu zabezpieczają przed przypadkowym poparzeniem.
- Inne - przykładem może być tutaj informacja o rozlaniu wody na płytę, która przybiera zwykle formę sygnału dźwiękowego
Jakie funkcje posiadają płyty elektryczne?
W płytach elektrycznych mamy do czynienia z wieloma dodatkowymi opcjami, które w znacznym stopniu ułatwiają nam pracę z urządzeniem.
Timer
Dzięki tej funkcji ustawimy czas gotowania potrawy. Zwykle okres ten może wynosić od 1 do nawet 99 minut. Po jego upływie określone miejsce grzewcze zostanie wyłączone, a my zostaniemy poinformowani o tym fakcie za pomocą sygnału dźwiękowego.
System automatycznego zagotowania
Po wybraniu tej funkcji wcześniej określone miejsce grzewcze zostanie podgrzane maksymalnie w celu zagotowania danej potrawy (wody), po czym system obniży temperaturę do wcześniej przez nas zdefiniowanej.
Funkcja shortClean
Umożliwia krótkotrwałe wyłączenie płyty (np. 20 sekundowe) w celu chociażby jej umycia – gdy np. podczas gotowania coś się rozlało.
Funkcja Memory
Możemy zapamiętać pewne wybrane konfiguracje, np. czas nagrzewania oraz temperaturę i przypisać je do konkretnych programów.
Funkcja ekonomiczna
Płyty ceramiczne, o czym już wyżej napisano, trzymają temperaturę jeszcze przez pewien czas od wyłączenia urządzenia. Niektóre płyty są w stanie to wykorzystać – po prostu przed zakończeniem gotowania celowo wyłączają określone miejsce grzewcza, aby dogotować potrawę właśnie na tym pozostałym cieple.
Płyty gazowe
Nadal cieszą się spora popularnością. Przemawiają za tym głównie niższe koszty eksploatacji niż w przypadku płyt elektrycznych. Płyty gazowe mają jednak kilka wad, ale o tym poniżej:
- Najważniejsze zalety:
- Niskie koszty eksploatacji - gotowanie na gazie jest tańsze niż z użyciem energii elektrycznej
- Niskie koszty zakupu
- Możliwość natychmiastowej zmiany temperatury - wystarczy obrócić pokrętłem
- Najważniejsze wady:
- Trudno się czyści - palniki wystają ponad płytę; czasami istnieje konieczność czyszczenia dysz
- Trudna instalacja - zamontować taką płytę może tylko osoba o odpowiednich kwalifikacjach
- Muszą być spełnione dodatkowe wymagania - odpowiednia wentylacja w kuchni, właściwa odległość od okna
- Bardziej niebezpieczne w użytkowaniu niż elektryczne - możliwość zalania płomienia; ulatnianie się gazu z wadliwej instalacji itd.
- Niska sprawność energetyczna - tylko 50% ciepła powstałego ze spalania gazu podgrzewa potrawę, a pozostałe 50% oddawane jest do otoczenia
Płyty gazowe możemy podzielić ze względu na rodzaj materiału z jakiego została wykonana płyta podpalnikowa:
- Stal nierdzewna
- Szkło
- Ceramika
- Powłoka emaliowana
Rodzaje płyt gazowych
Stal nierdzewna
Kosztują od 350 zł wzwyż. Dostępne z różną ilością palników od 1 do nawet 6. Oferowane w różnych szerokościach od 45 do 95 cm oraz w różnych kształtach, np. takim, który umożliwia zamontowanie narożne płyty.
Płyta gazowa stalowa - Siemens EC645PB80E
Szkło
Powierzchnię pod palnikami tworzy tutaj hartowne szkło, co sprawia, że cała konstrukcja ma nowoczesny design. Każdy palnik posiada swój indywidualny ruszt. Może to czasami przysporzyć pewnych problemów związanych z trudnościami w korzystaniu z dużych garnków.
Istnieją też warianty, gdzie palniki gazowe znajdują się pod szklaną płytą. Ma to wiele zalet, do których przede wszystkim warto zaliczyć mniejsze zużycie gazu, a także ułatwione czyszczenie (powierzchnia jest płaska). Dodatkowo płyty takie są bezpieczniejsze w użytkowaniu – nie ma możliwości zalania palników. Jednak wybierając tę opcję należy się liczyć z dużo wyższą ceną. Płyty te przypominają z wyglądu elektryczne.
Ceny zaczynają się tutaj od około 450 zł (palniki nad płytą szklaną), lub kilku tysięcy zł (palniki pod płytą). Dostępne w różnych rozmiarach oraz z różną ilością palników.
Płyta gazowa szklana - Hotpoint-Ariston TD 640 S MR
Ceramika
Z powierzchnią ceramiczną pod palnikami. Są łatwe w utrzymaniu czystości. Ruszta znajdują się indywidualnie nad każdym palnikiem.
Ceny gazowych płyt ceramicznych są stosunkowo wysokie, bo za czteropalnikową płytę musimy zapłacić przynajmniej 800 złotych, a nie rzadko nawet kilka tysięcy.
Płyta gazowa ceramiczne - Bosch PPP 616B81E
Emaliowane
Najtańsze, dlatego cieszą się dużą popularnością wśród kupujących. Płytę czteropalnikową kupimy już za 300 złotych. Na rynku istnieje bardzo wiele modeli tego typu, z różną ilością palników (2 – 6), w wielu kolorach (odcienie białego, czarne) oraz w różnych rozmiarach.
Płyta gazowa emaliowana - Candy CLG 64 SPB
Sposoby sterowania
Tak jak w płytach elektrycznych, tak i tutaj możemy wyróżnić sterowanie zintegrowane z piekarnikiem oraz niezależne. Różnica jest analogiczna – w pierwszym przypadku panel umiejscowiony jest na piekarniku, a w drugim na samej płycie.
W przytłaczającej większości w płytach gazowych sterowanie odbywa się za pomocą pokręteł, które umiejscowione są zwykle z przodu. Jednak istnieje kilka modeli ze sterowaniem sensorycznym (dotykowym). Nie są one jednak często spotykane, a jeżeli już, to tylko w droższych modelach.
Ilość palników oraz ruszta
Jak już wyżej wspomniano płyty oferowane są z różną ilością palników - od 1 do nawet 6. To ile powinniśmy wybrać jest kwestią indywidualną i zależy od tego jak dużo gotujemy w tym samym czasie.
Kolejną istotną kwestią są zamontowane ruszta na płycie. Może to być jedna duża konstrukcja przykrywająca całą powierzchnię, lub dwie dzielące płytę na pół. Często spotykane są też takie rozwiązanie, gdzie na każdym palniku znajduje się jeden ruszt.
Sposoby zabezpieczeń
Płyty zasilane gazem przy niewłaściwym użytkowaniu mogą być szczególnie niebezpieczne. Dlatego stosuje się w nich zabezpieczenia, które mają na celu zminimalizować ryzyku ulatniania się gazu, a w konsekwencji jego zapłonu.
- Zabezpieczenie przeciwwypływowe - jeżeli płomień zgaśnie, dopływ gazu zostaje automatycznie odcięty
- Zapalarka w pokrętle - po przekręceniu pokrętła gaz zapala się samoczynnie (nie musimy używać zapałek)
- Ochrona przed dziećmi - w większości przypadków sprowadza się do utrudnienia przekręcenia pokrętła, poprzez np. konieczność jego naciśnięcia
Podsumowanie / porównanie
Poniżej znajdziesz porównanie tabelaryczne najpopularniejszych płyt grzewczych.
| Typ płyty | Zalety | Wady | ||
|---|---|---|---|---|
| Indukcyjna |
|
| ||
| Ceramiczna (elektryczne) |
|
| ||
| Żeliwna (elektryczna) |
|
| ||
| Gazowa |
|
|