Jaki amplituner kupić?
Dobrej klasy kino domowe nie może obejść się bez amplitunera. Czym jednak tak naprawdę jest to urządzenie? Otóż z założenia ma to być połączenie tunera radiowego, wzmacniacza wielokanałowego oraz dekodera dźwięku przestrzennego. Na rynku często spotykane są także tzw. wzmacniacze AV, które różnią się od amplitunerów tylko tym, iż nie posiadają wbudowanego tunera radiowego i to one właśnie zyskały największą rzeszę zwolenników, głównie ze względu na niewygórowaną cenę.
Spis treści
Moc wzmacniacza
Moc mierzona jest w watach. Parametr ten może być w dużym uogólnieniu utożsamiony z maksymalną głośnością jaką można uzyskać. Ponadto, moc koreluje pośrednio z jakością uzyskiwanego dźwięku - im dysponujemy większą rezerwą mocy, tym dźwięk będzie w mniejszym stopniu przesterowany oraz zniekształcony.
Moc zwykle podawana jest w formacie k x m[W], np. 2 x 80 W, gdzie k, to liczba kanałów, a m, to moc. Dla przykładu 7 x 120 W oznacza dźwięk, który tworzy 7 kanałów (kolumn), a każdy o mocy 120 W.
Moc znamionowa oraz muzyczna
Warto pamiętać, iż producenci podają dwa rodzaje mocy:
- Moc znamionowa RMS - maksymalna możliwa do uzyskania moc przez dłuższy okres czasu, przy zachowaniu dobrej jakości dźwięku
- Moc muzyczną - jest to maksymalna możliwa do uzyskania moc, jednak w bardzo krótkim przedziale czasu (moc chwilowa) bez uszkodzenia urządzenia
Jaką moc wybrać?
Wybierając moc jaką będzie dysponował nasz amplituner, przede wszystkim musimy zwrócić uwagę na powierzchnię całkowitą pomieszczenia, w którym nasz sprzęt będzie pracował.
Obecnie zakłada się, iż dla pomieszczenia o powierzchni 20 m² należy zakupić sprzęt o mocy około 400 W (moc znamionowa RMS!). Wartość 400 W, jest to suma mocy poszczególnych kanałów jakimi dysponuje nasz wzmacniacz, np. 2 x 200 W, przy czym wraz ze wzrostem powierzchni o 5 m² dodajemy kolejne 50 W.
Wybierając moc wzmacniacza warto także mieć na uwadze głośniki. Tutaj ich moc powinna być około 20 - 40% większa niż moc RMS naszego wzmacniacza.
Ilość kanałów
Parametr mówiący o tym, jak wiele głośników (każdy z nich to inny kanał dźwięku) może zostać podłączonych do naszego amplitunera.
Najpopularniejsze standardy
System 2.1
Przed wieloma laty popularnością cieszył się standard 2.1. Umożliwiał on podłączenie dwóch kolumn ze wzmocnieniem (dźwięk dwukanałowy, stereo) oraz jednego głośnika bez wzmocnienia (aktywny subwoofera).
System dźwięku 2.1
System 5.1
Obecnie dużą popularnością cieszy się standard 5.1. Pozwala na zamontowanie 5 kolumn ze wzmocnieniem oraz jednej bez wzmocnienia (subwoofer generujący niskie tony).
W systemie tym dwie kolumny ustawia się przed słuchającym (z lewej oraz prawej strony), jedną w centralnej części, a dwie za słuchającym (lewa i prawa strona).
System dźwięku 5.1
System 7.1
Również bardzo popularny. Daje możliwość podłączenia aż siedmiu niezależnych głośników. Tworzą go 2 kanały przednie, 1 centralny, 2 umieszczone po lewej i prawej stronie słuchającego, a także dwa kanały tylne (lewy i prawy) oraz 1 subwoofer.
System dźwięku 7.1
Inne systemy
Istnieją także inne systemy, które są trochę mniej popularne, np. 6.1 będący rozwinięciem standardu 5.1 oraz standard 9.1, który w chwili obecnej jest mało popularny. Jak można zauważyć, różnica sprowadza się jedynie do ilości dodatkowych kanałów.
Co wybrać?
Oczywiście większa ilość kanałów, to lepsze poczucie dźwięku przestrzennego, co jest szczególnie istotne, gdy oglądamy filmy, lub gramy w gry. Należy jednak pamiętać, iż uzyskamy efekt dźwięku wielokanałowego tylko wtedy, gdy dana gra, bądź film posiada ścieżkę dźwiękową o odpowiedniej ilości kanałów!
Impedancja
Ma szczególnie duże znaczenie przy doborze głośników do konkretnego wzmacniacza. Zły dobór impedancji może spowodować spalenie końcówki mocy, bądź co gorsza całego transformatora!
Impedancję podaję się w jednostkach zwanych omami (Ω). Zwykle spotykane są następujące wartości impedancji: 4, 6 oraz 8Ω.
W dużym uproszczeniu możemy napisać, iż impedancja głośników powinna być większa, lub równa impedancji wyjściowej wzmacniacza. Dla przykładu wzmacniacz o impedancji 4 Ω może obsłużyć głośniki o impedancji 4Ω i więcej.
Źródła dźwięku / obrazu
Do amplitunera możemy podłączyć różnego rodzaju urządzenia. Do najpopularniejszych należą: konsole do gier, odtwarzacze DVD / blu-ray oraz tunery telewizyjne.
W starszych konstrukcjach dźwięk przesyłany jest zwykle analogowo. Wykorzystywane jest wtedy tzw. złącze RCA (chinch). Wykorzystując dwie wtyki tego złącza możemy przesłać sygnał analogowy dwoma kanałami (czerwony - prawy oraz biały - lewy).
W nowszych konstrukcjach dźwięk przesyłany jest cyfrowy. Tutaj prym wiedzie złącze HDMI. Za jego pomocą możemy przesyłać dźwięk wielokanałowy, np. 5.1 oraz obraz w jakości HD.
Co istotne, przez amplituner może także zostać przesłany sygnał wizji. Upraszcza to zdecydowanie zarządzenie całym zestawem. W nowszych urządzeniach będzie to złącze HDMI (sygnał cyfrowy), a w starszych komponentowego (sygnał analogowy). Do przesyłania wizji możemy także wykorzystać złącze S-video (analogowo), albo gniazda kompozytowego (analogowo).
Ponadto, amplitunery wyposaża się także w złącza AV, za pomocą których możemy podłączyć kamerę, a także wejście USB, do którego przyłączymy np. aparat cyfrowy. Urządzenia z górnej półki cenowej posiadają także wejścia LAN, lub nawet karty WiFi!
Warto także wspomnieć od dosyć przydatnej funkcji jaką posiadają niektóre amplitunery. Chodzi tutaj o tzw. skaler, dzięki któremu możemy zwiększyć rozdzielczość obrazu do jakości HD.
Dekodowanie dźwięku
Obecnie produkowany amplituner nie mógłby się obejść bez wbudowanego cyfrowego dekodera dźwięku. Dzięki niemu istnieje możliwość rozdzielenie sygnału dźwiękowego na poszczególne kanały, oczywiście w zależności od tego, jaki standard kodowania został wykorzystany.
Najczęściej spotykane standardy, to: DTS, Dolby Digital, Dolby Prologic II, DTS-HD Master Audio oraz Dolby TrueHD (dwa ostanie są najnowsze i zapewniają najlepszą jakość).
Stosowane przewody
Dobór odpowiednich przewodów także jest bardzo istotny. Przede wszystkim musimy pamiętać o odpowiednim ekranowaniu kabli, które służą do przesyłania sygnału. Ponadto, należy także zwrócić uwagę na samą wtyczkę, a dokładniej na to, czy jest odpowiednio zabezpieczona przed utlenianiem (pozłacanie).
Istotną kwestią jest także sam przekrój kabla. Generalnie przyjmuje się, że dla kolumn poniżej 100 W (moc znamionowa RMS) stosujemy kable 2x1,5mm². Powyżej 100 W powinniśmy stosować kable, który przekrój wynosi 2x2,5mm².
Zamontowane gniazda
| Złącze | Uwagi | Zdjęcie | ||
|---|---|---|---|---|
| Gniazdo DV | Przesyłanie danych cyfrowych, np. z kamery |  | ||
| Gniazdo S-Video | Sygnał ma postać analogową. Umożliwia podłączenie np. magnetowidu |  | ||
| USB | Występuje w droższych oraz bardziej rozbudowanych amplitunerach. Daje możliwość podłączenia, np. pendrivea ze zdjęciami |  | ||
| HDMI | Możemy przesyłać sygnał cyfrowy (wizję i fonię) w jakości HD. Podstawowe złącze w tego typu urządzeniach |  | ||
| RCA (chinch) | Przesyłanie analogowo dźwięku i foni |  | ||
| Złącze optyczne | Umożliwia przesyłanie dźwięku cyfrowego |  |
Dodatek (film z YT)
Na koniec chciałbym jeszcze zaprezentować film, w którym autor opisuje zastosowania poszczególnych złączy amplitunera. Film jest w języku angielskim.