Jaki dysk SSD wybrać?
W ostatnim czasie możemy zaobserwować stopniowe odchodzenie od dysków HDD na rzeczy SSD. Dlaczego? Odpowiedź jest stosunkowo prosta. Nowa technologia oferuje zdecydowanie lepsze osiągi. Nie należy jednak zapominać o kilku mniejszych, bądź większych wadach, ale o tym poniżej.
Spis treści
Podstawowe informacje
Nazwa SSD jest akronimem słów Solid State Drive (Disk). Do przechowywania danych wykorzystywana jest tutaj pamięć typu flash - ta, która stosowana jest także w pamięciach USB (pendrive), lub popularnych kartach pamięci. To co ponadto charakteryzuje tego typu dyski, to brak elementów mechanicznych (jest to urządzenie typowo elektroniczne) – w przeciwieństwie do dysków twardych (HDD).
Przykład dysku SSD: Kingston V300 SV300S...
Dyski typu SSD zaczęły już powstawać w latach 90. XX wieku. Jednak ich cena była nieosiągalna dla przeciętnego człowieka. Dlatego ich odbiorcami był głównie przemysł oraz wojsko. Dopiero rozwój urządzeń mobilnych w XXI wieku wymusił upowszechnienie pamięci typu flash (zwłaszcza tzw. w formie tzw. kart pamięci), na czym skorzystały także dyski SSD, które z czasem taniały oraz oferowały większe pojemności.
Pojemność
Dyski SSD oferują mniejsze pojemności niż HDD. O ile obecnie (2014 rok) można spotykać pojedyncze modele o pojemnościach nawet powyżej 2TB, to ich ceny są bardzo wysokie. W tej chwili najchętniej kupowane są dyski o pojemnościach 100 – 300 GB. W 2014 roku 1 GB pamięci oferowanej przez dysk SSD był średnio 10 - 15 razy droższy niż ten na dysku HDD.
Nie trudno zauważyć, iż takie pojemności są dzisiaj niewystarczające (sama gra komputerowa zajmuje czasami kilkadziesiąt GB). Dlatego też w zestawach komputerowych popularna jest konfiguracja SSD (system operacyjny) + HDD (dane). Dlaczego w ten sposób? Otóż taki podział wynika z zalet oraz wad dysków SSD, ale o tym poniżej.
Czas dostępu
W tym momencie zobaczymy, co tak naprawdę jest mocną stroną dysków SSD. Czas dostępu, bo to o nim mowa, informuje nas ile czasu upływa od momentu wysłania żądania do momentu uzyskania odpowiedzi. Nie trudno się domyślić, iż pożądanym jest, aby czas ten był jak najkrótszy.
Czasu dostępu w dyskach twardych nie można było zmniejszać w nieskończoność, na co wypływ miało przede wszystkim wykorzystanie elementów mechanicznych w ich konstrukcji (przesuwanie głowicy w odpowiednie miejsce).
Inaczej sytuacja wygląda z dyskami SSD, które nie posiadają żadnych ruchomych elementów. Dlatego też uzyskuje się w nich zdecydowanie krótsze czasy dostępu, które obecnie wynoszą około 0.1 ms. Dla porównania dyski HDD, to czas dostępu wynoszący średnio 10 – 20 ms. Jak widać różnica ta jest ogromna, co jest wielką zaletą dysków SSD.
Szybkość transferu
Kolejną mocą stroną dysków SSD są uzyskiwane szybkości transferu danych, które dochodzą nawet do 600 MB/s przy odczycie oraz 550 MB/s przy zapisie. Aby zdać sobie sprawę z tego z jak ogromnym wzrostem wydajności mamy do czynienia, należy przytoczyć prędkości odczytu i zapisu dla powszechnych obecnie dysków twardych, które odpowiednio dochodzą do 150 MB/s oraz 130 MB/s.
Interfejsy
Bez wątpienia najpopularniejszym obecnie interfejsem do łączenia dysków SSD jest SATA III. Maksymalna przepustowość dochodzi tutaj do 6 Gbit/s (600 MB/s).
Wtyczka oraz gniazdo SATA
Popularnością cieszą się także dyski z interfejsem USB, np. USB 3.0. Pełnią one wtedy rolę dysków zewnętrznych (przenośnych), gdyż aby z nich korzystać, wystarczy je podłączyć do portu USB (analogicznie jak pendrive'a).
Na rynku można też spotkać kilka modeli ze złączem PCI-E. Wtedy nasz dysk przybiera formę karty rozszerzeń, którą mocujemy bezpośrednio do płyty głównej za pomocą wspomnianego interfejsu PCI Express. Jest to jednak rozwiązanie dedykowane profesjonalnym zastosowaniom. Ceny tego typu urządzeń rozpoczynają się od 6 tys. zł!
Ilość cykli pracy
W kontekście dysków SSD dużo mówi się o maksymalnej ilości cykli pracy. W dużym skrócie parametr ten mówi nam o tym, jak wiele razy dana komórka pamięci na dysku może być zapisana. Wiele osób twierdzi, że jest to jedna z największych wad dysków SSD. Czy aby jednak na pewno?
Weźmy pod uwagę technologię MLC, w której jest wyprodukowanych większość pamięci flash. Charakteryzuje się ona ilością cykli dochodzącą do 10 000. A teraz weźmy pod uwagę dysk o pojemności 100 GB. Załóżmy również, że będziemy z niego korzystać przez 10 lat. Ile dziennie danych musielibyśmy zapisywać, aby po 10 latach nasz dysk odmówił posłuszeństwa?
100 GB x 10 000 = 1 000 000 GB
10 lat x 365 = 3 650 dni
1 000 000 GB / 3650 dni ~ 273 GB
Jak widać powyżej, dla podanych parametrów (10 000 cykli, 100 GB, 10 lat pracy) nasz dysk musiałby dziennie zapisywać 273 GB danych, aby po 10 latach ilość cykli została przekroczona. Czy w takim razie maksymalna ilość cykli pracy tak bardzo nas ogranicza?!
Czy kupić dysk SSD?
Pytanie bardzo problematyczne, pomimo ogromnych zalet nowej technologii. Wszystko dlatego, że dyski SSD nie są pozbawione wad. Poniżej możesz zapoznać się krótkim podsumowaniem mocnych oraz słabych stron SSD.
- Najważniejsze zalety:
- Krótki czas dostępu - około 0,1 m/s (HDD 10 – 20 ms)
- Szybki transfer - dochodzący do 600 MB/s (HDD do 150 MB/s)
- Nie generuje hałasu - brak mechanicznych elementów
- Długi czas bezawaryjnej pracy - MTBF około 2 mln godzin
- Niska temperatura pracy - dyski SSD praktycznie się nie nagrzewają
- Brak konieczności defragmentacji
- Niewielka waga
- Mała awaryjność
Przejdźmy teraz do słabych stron dysków SSD.
- Najważniejsze wady:
- Niewielka pojemność - dyski SSD nie nadają się do przechowywania dużej ilości danych ze względu na swoją niewielką pojemność (2014 rok)
- Wysokie ceny - za 1 GB na dysku SSD musimy zapłacić 10 – 15 razy więcej niż na dysku HDD.
- Ograniczona ilość cykli pracy - jak pokazano już wyżej, nie jest to znaczący problem
Często spotykaną praktyką jest montowanie w komputerze zarówno dysku SSD jak i HDD. Ten pierwszy z racji swojej wydajności (krótki czas dostępu, szybki transfer) wykorzystywany jest jako dysk systemowy – do zainstalowania systemu Windows 7 / 8 oraz kilku podstawowych aplikacji wystarczy nam dysk o pojemności 80 – 120 GB. Z kolei dysk HDD będzie wykorzystywany do przechowywania danych.
Należy jednak pamiętać, że jeżeli z komputera korzystamy tylko do przeglądania Internetu, czasami stworzymy jakiś dokument w programie biurowym, lub sporadycznie obejrzymy film, to kupowanie dysku SSD, i to nawet tylko w celu zainstalowania systemu operacyjnego, mija się z celem. Dlaczego? Wydamy kilkaset złotych więcej, a to co uzyskamy sprowadzi się do szybszego o kilka sekund uruchomienia systemu, bądź jakieś aplikacji.
Dlatego też dyski SSD polecane są osobą, dla których wydajność zestawu komputerowego ma szczególne znacznie – gry komputerowe, praca, itd.
Warto jeszcze wspomnieć, iż z biegiem czasu ceny dysków SSD będą spadać, a ich pojemność będzie sukcesywnie rosła. Dlatego ich powszechność będzie coraz większa.